Ταξιδεύοντας...

 

Έχει περάσει πολύς καιρός από την τελευταία φορά που βρήκα το χρόνο να γράψω και να μοιραστώ τις σκέψεις μου. Απόψε, ωστόσο, βρήκα την ευκαιρία, την αφορμή που ίσως έψαχνα, για να καθίσω και να αρχίσω να πληκτρολογώ μπροστά από την οθόνη του υπολογιστή μου τις εντυπώσεις της ημέρας, απομονώνοντά τις από τους "θορύβους" της καθημερινότητας που μας φθείρουν και μας κρατούν δέσμιους του χρόνου. 

Αφορμή για αυτό το άρθρο, έτσι, στάθηκε η αρχή ενός "ταξιδιού", πριν από τρία σχεδόν χρόνια, όταν για πρώτη φορά κλήθηκα να διδάξω σε μαθητές/τριες της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Έτσι ξαφνικά, αλλά μετά από σπουδές πολλών ετών, βρέθηκα να μοιράζομαι τις γνώσεις με νέους ανθρώπους, με τους οποίους συνεργάστηκα ώστε, μεταξύ άλλων, να συμμετέχω και σε δράσεις πιο συλλογικές, κάτι που δεν είχα συνηθίσει στην μέχρι τότε πιο μοναχική πορεία της ερευνητικής εργασίας μου. 

Αποτέλεσμα, μεταξύ πολλών άλλων, ήταν και η συμμετοχή μου ένα χρόνο πριν σε ένα συνέδριο, στο οποίο παρουσίασα και μοιράστηκα με συναδέλφους τόσο τη διδακτική μου εμπειρία με τους μαθητές/τριες όσο και τις εντυπώσεις των ίδιων των μαθητών/τριών αναφορικά με τα φιλολογικά μαθήματα.

Σήμερα, ένα χρόνο μετά, ήρθε στα χέρια μου η έκδοση του τόμου των πρακτικών εκείνου του συνεδρίου, λίγο πριν ξεκινήσω τη συγγραφή της επόμενης παρουσίασης σχετικά με την οπτική των μαθητών/τριών σε μια άλλη θεματική φιλολογικών μαθημάτων και τον τρόπο προσέγγισής της.

Είναι τόσο σημαντικό να εμπνέεσαι και να "ταξιδεύεις" συντροφιά με τους νέους, παρόλο που η "θάλασσα" της εκπαίδευσης κάθε άλλο παρά ακύμαντη δεν είναι... Τουλάχιστον ας προσπαθούμε να κατακτήσουμε αυτήν την καλή "συντροφιά" κι ας συνεχίζουμε "ταξιδεύοντας"... 

Ε.Ψ.

  

Η ζωή είναι ωραία...

 

Υπάρχουν στιγμές που χρειάζεται να μεταδώσεις σκέψεις, συναισθήματα, γνώσεις, αξίες. Ένα εγχείρημα εκ των πραγμάτων δύσκολο, πόσο μάλλον όταν προστίθεται, αφενός, ο διαθέσιμος χρόνος που είναι περιορισμένος και, αφετέρου, η νέα γενιά, την οποία ναι μεν έχεις στόχο να αφυπνίσεις με τα παραπάνω, αλλά δεν είναι συνηθισμένη ούτε διαθέσιμη να σου αφιερώσει χρόνο, αφού εξ αρχής αντιμετωπίζει αρνητικά ό,τι διαφορετικό της προσφέρεις. 

    Ωστόσο, μια τέτοια απόπειρα, να μεταδώσουμε γνώσεις, φωτίζοντας ένα κομμάτι της σύγχρονης ιστορίας μέσα από ένα μήνυμα ανθρωπιάς και συμπόνιας, επιχειρήσαμε σήμερα και ομολογώ πως το τόσο αναπάντεχα θετικό αποτέλεσμα θα μείνει χαραγμένο στη μνήμη μου να με γεμίζει με ελπίδα και ικανοποίηση, καθώς, όσο κι αν φαίνεται ακατόρθωτο κι ανέφικτο τις περισσότερες φορές, η νέα γενιά μας υπενθυμίζει ότι εξακολουθούν να έχουν αξία οι στόχοι και οι κόποι μας. 

    Ας μοιάζει δύσβατο και ανηφορικό το μονοπάτι. Τα βλέμματα, τα χαμόγελα και τα δάκρυα, οι προβληματισμοί, οι σκέψεις και τα συναισθήματα, όταν μοιράζονται, πλημμυρίζουν την ύπαρξή μας και προσδίδουν νόημα στην τόσο απλή μα αληθινά ξεχωριστή φράση... Η ζωή είναι ωραία...

Για τον ένα, για τους λίγους, για τους πολλλούς, για όλους. Αρκεί να συνειδητοποιήσουμε και να εκτιμήσουμε ό,τι μας προσφέρεται σε αυτές τις στιγμές της ζωής, που συνθέτουν μοναδικές σκηνές όμοιες με εκείνες μιας ταινίας που κάνει μόνο πρεμιέρα...

Ε.Ψ.

Αμφιβολίες μπροστά σε νέα ξεκινήματα

                                                   

Το ξεκίνημα μιας χρονιάς, οδηγεί το νου σε νέες σκέψεις και εμφανίζονται καινούρια ερωτήματα και  αμφιβολίες, για το πέρασμα του χρόνου και την πορεία των δικών μας στιγμών μέσα σε αυτό το αέναο ταξίδι. Κάθε αντίστροφη μέτρηση φέρνει και μια εκκίνηση, μια ευκαιρία για μια νέα αρχή, μια σκέψη που μας μεταφέρει σε ένα νέο μονοπάτι, καθώς αναρωτιόμαστε για αποφάσεις που θα πρέπει να λάβουμε. Μπροστά σε κάθε νέο μονοπάτι,  υπάρχει πάντα κι ένα ίδιο ερώτημα. Να το διαβούμε ή να συνεχίσουμε τα βήματά μας στο μονοπάτι που βρισκόμαστε ήδη και νιώθουμε γνώριμο κι ασφαλές; Γνώριμο κι ασφαλές, τραγική ειρωνεία, αφού σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τι θα συναντήσουμε στο διάβα του.

Σκέψεις και αμφιβολίες περιδιαβαίνουν το νου μας και προσπαθούν να τρυπώσουν στα φανταστικά παράθυρα της ψυχής και να φωλιάσουν στο πιο σκοτεινό σημείο της.  Κι εκεί συναντιούνται με τα συναισθήματά μας, με τις αόρατες εκείνες δυνάμεις που συλλέγουμε σε δύσκολες και εύκολες, μα όλες μοναδικές, στιγμές της ζωής μας. Εφόδια για να παλέψουμε με τις αμφιβολίες και να ξεκινήσουμε με θάρρος τα επόμενα βήματα. Άγνωστο πόσα βήματα θα γίνουν, αβέβαιο τι θα βρεθεί στο δρόμο μας. Μα κάθε τι είναι κομμάτι ενός μονοπατιού που φέρνει νέες εικόνες και γεννά σκέψεις για τα όρια που μπορούμε να φτάσουμε.

Νέα χρονιά.  365 μέρες. 365 σκέψεις και προβληματισμοί, όνειρα και αμφιβολίες, στόχοι και προσπάθειες να τους κατακτήσουμε. 365 ευκαιρίες να γνωρίσουμε τα θέλω μας, να τα αναθεωρήσουμε και να θέσουμε νέα. Κάθε νέο ξεκίνημα μας προσφέρει μια ελπίδα. Ελπίδα να γίνουμε καλύτεροι, να ψάξουμε ή να γνωρίσουμε τον καλύτερο εαυτό μας. Γιατί όσες αμφιβολίες κι αν έχουμε, κάπου σε αυτό το μονοπάτι, εκείνος θα υπάρχει και θα περιμένει να τον βρούμε!

Καλή χρονιά, καλύτεροι άνθρωποι!

Ε.Ψ.

 

Οι καιροί της ζωής

 

Η ζωή του ανθρώπου είναι καμωμένη από καιρούς: καιρός να σπείρεις, καιρός να θερίσεις, καιρός της θλίψης, καιρός της χαράς, καιρός της αγάπης, καιρός της μοναξιάς. Αν το σκεφτείς έτσι, θα μπορέσεις και στη χαμηλότερη στιγμή να στηριχτείς, γιατί κι αυτή θα ανήκει σ' έναν από τους καιρούς της ζωής σου.

| Γιώργος Σεφέρης | Μέρες Γ΄ | 

Μια τελευταία φορά

 

Το συναίσθημα να επιστρέφεις για τελευταία φορά, σε ένα μέρος που έχεις περάσει πολλές στιγμές της καθημερινότητας, είναι δύσκολο να το περιγράψεις. Μια επανάληψη, που γίνεται συνήθεια με το χρόνο, έρχεται η ώρα να μην είναι συνήθεια πια. Διαδρομές, πρόσωπα, χώροι, συζητήσεις παύουν πια να αποτελούν κομμάτι της ζωής που είχες για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα κι έρχεται η ώρα για εκείνη την τελευταία φορά.

Γέλια, χαρές, αγωνίες, φωνές, ήχοι και σιωπές, βλέμματα αυστηρά και κατανόησης, αντικείμενα που είχες «δικά σου» προσωρινά και τώρα αποχωρίζεσαι, το καθένα ξεχωριστά και όλα μαζί βρίσκουν τη θέση τους στα «συρτάρια» της μνήμης. Τα φυλάσσεις σε γωνιές του μυαλού και της ψυχής, σαν «φυλαχτά» που θα έχεις, καθώς προχωράς σε επόμενες διαδρομές, μα και σαν «σταθμούς», για να ξαποσταίνεις, επιστρέφοντας νοητά σε όσα έζησες κάποτε. Μια τελευταία φορά, λοιπόν, οι στιγμές έρχονται και φεύγουν, από το παρόν μεταφέρονται στο παρελθόν και μένουν εκεί, για να τις κουβαλάς μαζί σου σε νέες διαδρομές.

Κι έτσι ξαφνικά, για άλλη μια φορά, διαπιστώνω μια σκέψη μου: «Είμαστε οι μνήμες μας και ό,τι μένει στις μνήμες των άλλων». Φεύγοντας από ένα μέρος, έναν τόπο, μια «συνήθεια» μπορεί να μην παίρνουμε μαζί μας τίποτα, πέρα μονάχα από τις μνήμες μας. Ωστόσο, αυτές είναι το πιο σημαντικό που μπορούμε να δημιουργούμε στο πέρασμα του χρόνου. Στιγμές και μνήμες. Με την ευχή να είναι όσο το δυνατόν πιο όμορφες οι στιγμές και ακόμα πιο όμορφα αξέχαστες οι μνήμες τους.

Τη σκέψη μου αυτή ήρθε να επιβεβαιώσει, λες και τη διαισθάνθηκε, ένα πρόσωπο από εκείνα που και η ίδια πρόκειται να αποχωριστώ σε αυτό το στάδιο της καθημερινότητάς μου. Σε αυτήν τη δική μου, νέα, «τελευταία φορά» δυο λόγια έρχονται να συνοδέψουν ό,τι είχα ως τώρα δημιουργήσει στη μνήμη μου. Κι αυτά τα λόγια αποτελούν μια ικανοποίηση πως κάτι όμορφο θα μείνει και στη μνήμη των άλλων,  είτε μένουν είτε φεύγουν επίσης.

Γιατί, κάθε τελευταία φορά, κρύβει μέσα της ένα ξεχωριστό νόημα, μια αλλιώτικη σημασία, χάρη σε όλες εκείνες τις στιγμές, που υπήρξαν πριν από αυτήν την τελευταία.  Να το θυμάσαι αυτό σε κάθε βήμα, σε κάθε διαδρομή, σε κάθε προορισμό. Γιατί, ακόμα κι αν είναι η τελευταία φορά, ίσως κάποτε να έρθει η στιγμή που θα επιστρέψεις. Στις μνήμες σου και στις μνήμες των άλλων.

Ε. Ψ.

Η γεύση της μνήμης

 

Τις προάλλες βρέθηκα σε ένα χωριό του τόπου μου, σε ένα από εκείνα τα χωριά που επιμένουν να διατηρούν άσβεστη τη φυσιογνωμία της επαρχίας  και εξακολουθούν να αντιστέκονται στο χρόνο, ο οποίος συνεχώς εξελίσσει και αλλοιώνει ό,τι βρεθεί στο διάβα του. Τις προάλλες  λοιπόν, εκεί, σε ένα γραφικό, επαρχιακό χωριό, συνάντησα μια παρέα ανθρώπων. Άνθρωποι αυθεντικοί, που επιμένουν να "θυμούνται μνήμες" μιας άλλης, μακρινής μα νοσταλγικής εποχής και, παρέα με ρακή και μεζέ, πλησιάζουν τις ψυχές και ακουμπούν πάνω τους τις σκέψεις τους. 

Ανάμεσα σε τέτοιους ανθρώπους είχα την τύχη να βρεθώ τις προάλλες. Κι εκεί, χρειάστηκαν μονάχα λίγες στιγμές, για να μου εμπιστευθούν και μια ιστορία. Μια ιστορία για ένα παρελθόν που δεν έζησα, όμως θέλησαν να γνωρίσω. Ανάμεσα στις λογής λογής κουβέντες, λοιπόν, έκανε ξάφνου την εμφάνιση της και μια μνήμη για τη μητέρα μου. "Θυμάμαι σαν να ήταν χθες, εκείνο το καλοκαίρι", μου είπε ένας άντρας της παρέας, "που ήμουν παιδί τεσσάρω χρονώ. Τότε οι δικοί μου με είχαν αφήσει για κάμποσες ώρες στο σπίτι των αγροτών γειτόνων μας, καθώς οι ίδιοι δούλευαν στα αμπέλια, στο λιοπύρι του μόχθου και της κούρασης, για να μαζέψουν τον πολύτιμο καρπό του σταφυλιού, τον ποτισμένο με ιδρώτα και φροντισμένο με κόπο πολύ". 

"Θυμάμαι κάποια στιγμή, εκείνο το μεσημέρι", συνέχισε ο άντρας τη νοσταλγική αφήγησή του, "στο μικρό, ηλιόλουστο δωμάτιο της κουζίνας, τα δύο κορίτσια της οικογένειας, θα ταν δε θα ταν δώδεκα, δεκατριώ χρονώ". Τις παρατηρούσα που συνέδραμαν ακούραστα στις δουλειές των μεγάλων, ετοιμάζοντας, μεταξύ άλλων, και το φαγητό για εκείνους που δούλευαν, τους γονείς, τους εργάτες, τα μεγαλύτερα παιδιά της οικογένειας και φυσικά, εκείνη τη μέρα, και για μένα, το φιλοξενούμενο γειτονόπουλο, που είχαν στη φροντίδα τους. Κάπου εκεί, λοιπόν,που λες", συνέχισε ο άντρας την αναπόλησή του, "βρισκόμουν κι εγώ, ένα παιδί τεσσάρω χρονώ, δημιουργώντας εκείνη τη μέρα μια από τις πρώτες μνήμες της παιδικής μου ηλικίας. Θυμάμαι, σαν να είναι μπροστά μου ετούτη τη στιγμή, τη μικρή αδερφή, τη μάνα σου. Με φώναξε και μου έβαλε φαγητό να δοκιμάσω. Θυμάμαι ακόμα το σχέδιο που είχε εκείνο το πιάτο. Και στο κέντρο του, σαν να τα βλέπω και τώρα μπροστά μου, μερικά βαθυκόκκινα παντζάρια, ζεστά, με μπόλικο λάδι.  Θυμάμαι ακόμα το χρώμα της τετράγωνης φρυγανιάς, όταν το βουτούσε σε μικρά κομμάτια στο ζεστό ζουμί και με τάιζε. Τα θυμάμαι όλα. Το χρώμα, τη γεύση, τη μυρωδιά, την εικόνα που είχαν εκείνα τα παντζάρια. Δεν ξέρω, δε θυμάμαι αν είχα ξαναδοκιμάσει αυτό το φαγητό πριν από εκείνη την ημέρα. Μα κι αν είχα φάει, δεν είχα μνήμη. Εκείνη τη μνήμη, εκείνη τη στιγμή θυμάμαι. Εκείνη τη γεύση τους έχει η μνήμη . Μια ξεχωριστή γεύση που συνεχίζω να θυμάμαι σαν να ήταν χθες. Αλήθεια, από τότε, όποτε δοκιμάζω παντζάρια θυμάμαι εκείνο το μεσημέρι στο χωριό, που ήμουν παιδί τεσσάρω χρονώ. Τώρα που σε είδα ήθελα να στο πω. Για να το ξέρεις. Για να θυμάσαι κι εσύ"... Μια "γεύση" της μνήμης.

Ε.Ψ.

Ακροβατώντας

 

Ακροβατώντας 

Συχνά, σε στιγμές της καθημερινότητάς μας, ακροβατούμε ανάμεσα σε αποφάσεις, ανάμεσα στο χρόνο, ανάμεσα σε σκέψεις και συναισθήματα. Συχνά γινόμαστε έτσι οι ίδιοι ακροβάτες και ταλαντευόμαστε να βρούμε μια ισορροπία στη ρευστότητα του κόσμου.

Κάποιες φορές, πάλι, αποζητάμε και να γίνουμε  θεατές σε άλλους ακροβάτες, εκείνους τους πραγματικούς που ακροβατούν σε αληθινά σχοινιά και κινούμενα αντικείμενα, αναζητώντας μέσα από τον κίνδυνο τον εαυτό τους. 

Εκείνοι οι αλλιώτικοι ακροβάτες ακροβατούν για να ζήσουν, ζουν για να ακροβατούν και μοιάζει σαν να επιθυμούν να μαγνητίσουν τα βλέμματα, για να κερδίσουν το χειροκρότημα του κόσμου. 

Πόσο διαφορετικά κοιτάζουν τη ζωή αυτοί οι ακροβάτες, καθώς πλησιάζουν και απομακρύνονται από τον κόσμο, λες και έχει άλλες ισορροπίες η δική τους ζωή, λες και δεν γνωρίζουν από κινδύνους, καθώς, άφοβοι, αψηφούν καθετί και ανεβαίνουν ψηλά να αιωρηθούν σαν σε όνειρο.

Ριψοκίνδυνες ψυχές και ανήσυχα πνεύματα οι ακροβάτες, αφιερωμένοι στο να προσφέρουν τον εαυτό τους ως θέαμα για να νιώσουν ότι ζουν. Έτσι απλά, σε μια παράσταση λίγων δευτερολέπτων, αφιερώνεται όλη τους η ζωή. Λίγα δευτερόλεπτα που προστίθενται και δημιουργούν στιγμές που ισορροπούν αιώνια στο χρόνο, κρατώντας μέσα τους κάθε ανάσα και κάθε μνήμη.

Άνθρωποι σπάνιοι μα και συνηθισμένοι οι ακροβάτες, δε σταματούν να υπενθυμίζουν το ατέλειωτο όριο των ορίων μας ως πλάσματα αυτού του κόσμου, ενός κόσμου που ασταμάτητα ακροβατούν σε αυτόν οι ισορροπίες μας. 

Σε μια συνεχή δοκιμασία της αντοχής, της υπομονής, της ταχύτητας, της ψυχής που επιζητά το χειροκρότημα για να αντέξει το βάρος του κόσμου, για να εξαφανίσει μαγικά ό,τι την κρατά φυλακισμένη, για να σπάσει τις αλυσίδες και να ελευθερωθεί, βρίσκοντας ξανά την ισορροπία. 

Πολλές οι σκέψεις που ξεπήδησαν παρακολουθώντας κι η ίδια ένα εντυπωσιακό θέαμα λίγων δευτερολέπτων, ένα θέαμα που πάγωσε το χρόνο και ισορρόπησε σε μια στιγμή για να μείνει στη μνήμη. 

Ακροβάτες οι άνθρωποι, συνεχίζουν από γενιά σε γενιά να ισορροπούν ανάμεσα στο χρόνο και τη στιγμή, ανάμεσα σε οφθαλμαπάτες και αλήθειες, ανάμεσα στην ασφάλεια και τον κίνδυνο, ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι, ανάμεσα στον εαυτό μας και τους άλλους, ανάμεσα στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον.

Ε.Ψ.