Μάσκες και μασκαράδες μιας άλλης εποχής

 

 

Μέρες Αποκριάς. Στολές πολύχρωμες για κάθε γούστο και ηλικία, τόσο διαφορετικές μεταξύ τους, γεμίζουν τα βλέμματα όσων τις κοιτάζουν. Η μία στολή κρεμασμένη πλάι στην άλλη στις βιτρίνες των καταστημάτων, μοιάζουν να καμαρώνουν και να επιδεικνύουν τη χάρη τους, καθώς περιμένουν να αγοραστούν από τους υποψήφιους μασκαράδες και καρναβαλιστές.  Ποια στολή θα εντυπωσιάσει περισσότερο; Ποια θα ταιριάξει καλύτερα σε ό,τι επιθυμούμε να αναδείξουμε αυτές τις αποκριάτικες μέρες; Οι επιλογές πολλές και οι λύσεις εύκολες. Μία συχνά και δύο στολές αποτελούν επιλογές για να μασκαρευτούμε άμεσα και γρήγορα, χωρίς κόπο και προσωπική προσπάθεια στην κατασκευή της αποκριάτικης στολής.

Ωστόσο, εν όψει των ημερών και παρατηρώντας τις στολές που μας περιτριγυρίζουν τούτες τις μέρες, κάποιοι θυμούνται ακόμα τους αυτοσχέδιους μασκαράδες, που γύριζαν με τις χειροποίητες στολές ή, καλύτερα, με τις μεταμφιέσεις τους. Δεν είχαν στολές. Ντύνονταν με ό,τι βρισκόταν πρόχειρο και εύκαιρο στα σπίτια εκείνης της εποχής, μερικές δεκαετίες πριν. Παλιά ρούχα, μαντίλια, τσεμπέρια, ό,τι υπήρχε και μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για μια πετυχημένη μεταμφίεση μεταμορφωνόταν με τη βοήθεια της φαντασίας σε στολή. Τότε τίποτα δεν ήταν αγορασμένο. Κι η φαντασία ήταν ελεύθερη να δημιουργήσει, να κάνει τους πιο περίεργους αυτοσχεδιασμούς. Μα και τους πιο απλούς. Αντρες ντύνονταν με γυναικεία ρούχα και γυναίκες με αντρικά. 

Τους μασκαράδες τους ενδιέφερε κυρίως να καλύψουν το πρόσωπο, καθώς η μάσκα προσέφερε προφύλαξη, ανωνυμία και ευκαιρία για πειράγματα κι αστεία στη βόλτα στις γειτονιές. Παρέες παρέες μαζεύονταν και όλοι χαρούμενοι και ευδιάθετοι αλληλοπειράζονταν και χαίρονταν την Αποκριά. Οι πιο αθυρόστομοι έλεγαν χωρίς παρεξηγήσεις στίχους σατιρικούς και τραγουδούσαν γελώντας.

Κι όσοι δεν ντύνονταν μασκαράδες έσπαγαν το κεφάλι τους να μαντέψουν τα πρόσωπα που κρύβονταν πίσω από τις μάσκες. Και τις περισσότερες φορές καταλάβαιναν τον κάθε μασκαρά από τον σωματότυπο και από τις φιγούρες της παρέας του, στοιχεία που πρόδιδαν την ταυτότητά τους. Οι μάσκες όμως σε κάθε περίπτωση δεν μπορούσαν να κρύψουν ούτε τη χαρά ούτε το αυθόρμητο στοιχείο όλων των εκφράσεων. Κι αν για λίγο, όσο κρατούσε η αποκριάτικη αμφίεση, οι μασκαράδες γίνονταν άλλοι, φαίνεται ότι απολάμβαναν με κάθε τρόπο το νέο χαρακτήρα που υποδύονταν. 

Σήμερα δεν ξέρω αν οι μάσκες φοριούνται με τον ίδιο τρόπο ούτε το πώς οι μασκαράδες επιλέγουν τις στολές τους αυτές τις μέρες τις Αποκριάς. 

Μάσκες, μασκαράδες και οι σκέψεις μιας άλλης εποχής ξεπήδησαν την αποψινή παραμονή Τσικνοπέμπτης, λίγο πριν το βλέμμα αρχίσει να παρατηρεί τους νέους μασκαράδες που θα γιορτάσουν μεταμφιεσμένοι!

Καλές Απόκριες!

Ε.Ψ.

Μια αυλή που χωρούσε τον κόσμο όλο

 

Μια αυλή που χωρούσε τον κόσμο όλο | της Ελένης Ψαραδάκη

---

Αχ αυτές οι παιδικές αναμνήσεις. Μπορεί ο νους μας να ξεχνά πρόσφατα γεγονότα, μα τις αναμνήσεις των παιδικών μας χρόνων τις φυλά τόσο καλά που μοιάζουν τόσο οικείες και ζωντανές, λες και ήταν χθες που ήμασταν παιδιά και τις ζούσαμε ξέγνοιαστα.

Έτσι και τώρα. Άλλη μια ανάμνηση της τρυφερής εκείνης παιδικής ηλικίας ξεπηδά από το νου κι έρχεται να γνωριστεί με το παρόν, φέρνοντάς του πεσκέσι το κουβάρι της φαντασίας, για να ξετυλιχτεί μπροστά στον ακούραστο τροχό του χρόνου και να αρχίσει να γυρίζει μαζί του.

Σαν μια αυλή που χωράει τον κόσμο όλο σε σκέψεις, ο νους, έφερε απόψε μπροστά μου την εικόνα από μια άλλη αυλή, εκείνη της ηλικιωμένης γερόντισσας σε ένα μικρό χωριό της επαρχίας του τόπου μου. Τι ξεχωριστή που ήταν εκείνη η αυλή! Πάντοτε γεμάτη, πλημμυρισμένη από ανθρώπους μα κυρίως από συναισθήματα. Εκεί, ανάμεσα στα πολύχρωμα, ευωδιαστά λουλούδια, στις γλάστρες με το βασιλικό και το γιασεμί, ακούγονταν λογής λογής ιστορίες από ανθρώπους τόσο διαφορετικούς, μα τόσο δεμένους.

Ίσα που χωρούσαν τρεις καρέκλες σε εκείνη την αυλή, μα πάντοτε οι άνθρωποι που κάθονταν σε αυτήν ήταν περισσότεροι. Και θυμάμαι, σαν να ήταν χθες, εκείνη την καμπουριασμένη από τα γηρατειά γυναίκα να προσφέρει πρόθυμα τη φιλοξενία της σε όποιον περνούσε από το σοκάκι και την αυλίτσα της. Ακούραστη υποδεχόταν γνωστούς μα και ξένους διαβάτες που ήθελαν να ξαποστάσουν για λίγο στην αυλή της.

Καφές ζεστός και νερό δροσερό για τους μεγάλους και δυο σουσαμένια, χειροποίητα από την ίδια κουλουράκια να συνοδεύουν τον καφέ, στο πλάι του λευκού πιάτου. Κι ύστερα θυμάμαι και την αραιωμένη σε νερό πορτοκαλάδα, που την πρόσφερε μαζί με το κουλουράκι της και με μια καραμέλα βουτύρου ή με ένα μαύρο σοκολατάκι υγείας, στο χαρακτηριστικό μπλε περιτύλιγμα, ανάλογα τι είχε κάθε φορά, για να φιλέψει εμάς τους μικρότερους.

Ναι, και για εμάς τα παιδιά υπήρχε χώρος σε εκείνη τη μικρή αυλή, την αυλή που στα μάτια μου φάνταζε τεράστια με τόσα γέλια και χαρές που χωρούσε.

Μα πέρασε ο καιρός κι ήρθε η στιγμή που όλα μέσα σε μια στιγμή σίγησαν. Η καλοσυνάτη γυναίκα έγινε ανάμνηση, η αυλή της σιώπησε και όλα τα φιλέματα και τα καλωσορίσματα σώθηκαν. Κι ήταν λες και μίκρυνε ξαφνικά τόσο εκείνη η αυλή που δε χωρούσε πια ούτε τις ομιλίες, ούτε τη σιωπή.

Τα λουλούδια έχασαν το άρωμα και το χρώμα τους, λες κι ο ήλιος δεν τα έλουζε πια με τις ακτίνες του για να τα πλουμίσει. Ξεθώριαζαν κι εκείνα όπως ξεθώριαζε και η ανάμνησή τους στο νου μου για χρόνια. Μα σήμερα, η εικόνα της αυλής ήρθε και ζωντάνεψε ξανά, έτσι όπως ήταν όταν ακόμα έσφυζε από ζωή. Η αγνή φιλοξενία, τα καλοσυνάτα πρόσωπα, οι απλές μονιασμένες ζωές που μοιράζονταν τις στιγμές φώτισαν το νου μου. Κι η αυλή που χωρούσε τον κόσμο όλο λούστηκε με φως. Κι έτσι την κρατώ ακόμα στη μνήμη. Εικόνα ζωντανή ανάμεσα στις αναμνήσεις που ο νους μου διαλέγει για να θυμάμαι. Ο νους μου, σαν μια αυλή γεμάτη από σκέψεις που παλεύουν να αντέξουν στο χρόνο.

Ελένη Ψαραδάκη (αναδημοσίευση από το svoura.net)

Ευγενικές χειρονομίες

Για άλλη μία φορά είχα την ευκαιρία να συνειδητοποιήσω πόσο εύκολα και απλά μπορούμε να εκφράσουμε μια όμορφη σκέψη. Και με πόσους τρόπους μπορούμε να δώσουμε νόημα σε μία τρυφερή κίνηση , σε μία ευγενική χειρονομία, σε μία  ανιδιοτελή προσφορά, σε μία μικρή συμβουλή , σε ένα καλό σκοπό.

Πολλές φορές στην καθημερινότητα ξεχνάμε ότι υπάρχουν σημαντικά χαρακτηριστικά που μας διακρίνουν και μας προσδιορίζουν ως ανθρώπινες υπάρξεις. Χαρακτηριστικά στα οποία θα έπρεπε να δίνουμε βαρύτητα, καθώς είναι εκείνα που αφήνουν πίσω στη μνήμη το αποτύπωμά τους. 

Η αφορμή για να γραφτούν αυτές οι γραμμές ήταν μία ευγενική σκέψη και ένα ειλικρινές ευχαριστώ για τη προσφορά βοήθειας σε έναν συνάνθρωπο, μετά από ένα περιστατικό που συνέβη αναπάντεχα. Έτσι απλά λοιπόν, η σκέψη ενός ανθρώπου που έγινε πράξη και κίνηση ευγενικής χειρονομίας γέννησε όμορφες σκέψεις για την καλοσύνη, την ευγένεια, την αλληλεγγύη, την ηθική και ένα σωρό ακόμα έννοιες που θα ήταν καλό να μας προσδιορίζουν ως είδος. 

Γιατί υπάρχουν αμέτρητοι, απλοί τρόποι να προσφέρουμε με τις πράξεις μας ξεχωριστές στιγμές και αξέχαστες μνήμες.

Ε.Ψ.

Οι γιορτές είναι μέσα μας

Σε μία βόλτα στο κέντρο της πόλης αυτές τις μέρες, είδα ξαφνικά μπροστά μου την πρωτότυπη δημιουργία της φωτογραφίας. Χειροποίητο δέντρο, μια αγνή έκφραση των γιορτών που φτάνουν, μια ιδέα ξεχωριστή που μιλάει βουβά πίσω από το τζάμι της βιτρίνας. 

Δέντρο πλεκτό, λευκό, με μικρά φωτάκια να προσθέτουν λίγη ακόμα μαγεία στο χριστουγεννιάτικο παραμύθι της φαντασίας. Δυο χέρια που δημιούργησαν πλέκοντας με ένα λευκό νήμα ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο μα και ένα ταξίδι σκέψης και αναζήτησης στη σημασία των γιορτινών ημερών που πλησιάζουν.

Ναι. Οι γιορτές βρίσκονται μέσα μας. Είναι ο καθένας μας ξεχωριστά και είναι ό,τι δημιουργεί και εκφράζει τον καθένα.  

Καλές γιορτές!

Ε.Ψ.

 

 

Ηλιόλουστα χαμόγελα

 Ακόμα κι αν μοιάζει ψεύτικο, είναι στ' αλήθεια τόσο ζωντανό,

καθώς παίζει, λουσμένο στο φως, με τις αχτίνες του ήλιου και με τις σκιές.

Ακόμα κι αν είναι ζωγραφισμένο, είναι στ'αλήθεια τόσο εκφραστικό,

καθώς σκορπίζει, αν και σιωπηλό, φωνές ξεγνοιασίας και αθωότητας.

Εκείνο το μικρό μα, ταυτόχρονα τόσο μεγάλο χαμόγελο,

είναι στ' αλήθεια μια εικόνα τόσο γεμάτη μέσα στην απλότητά της, 

μια στιγμή μαγική, που έμεινε εκεί, να θυμίζει πως παντού υπάρχει η χαρά κι ελπίδα.

Ακόμα κι αν βρίσκεται κρυμμένη μέσα σε φυλλωσιές.

 

Ε.Ψ.

Συνύπαρξη

Παράθυρα κλειστά σε σπίτια ξεχασμένα, μοιάζουν με μάτια σφραγισμένα που αποφεύγουν τον ήλιο.

Όμως η ζωή καρτερά ανάμεσα στα ξύλα και τις πέτρες, βγαίνει από το χώμα και φτάνει να αγγίξει ουρανό, ακολουθώντας επίμονα τις ακτίνες του φωτός και της ύπαρξης. 

Συνύπαρξη αντιθέσεων, με λογής λογής σκέψεις να ξυπνούν μνήμες. Μνήμες που διαβαίνουν στα σοκάκια της σκέψης, όμοιες με περαστικούς που ψάχνουν ρίζες , τις ρίζες του στο παρελθόν και το χρόνο.

Ε.Ψ.
 

Ένα αντίο σε έναν καλό άνθρωπο

 

 

 Σήμερα διαπίστωσα, μέσα σε μια στιγμή και για άλλη μια φορά, ότι η ζωή μας κρατιέται από ένα λεπτό νήμα που, ανά πάσα στιγμή και απροειδοποίητα, μπορεί να κοπεί. Συνειδητοποίησα, επίσης, ότι, όταν δεν περιμένεις να δεις κάτι, ακόμα και μπροστά στα μάτια σου αν είναι, δεν πρόκειται να το δεις κι ας περάσει κάτω από τη μύτη σου! Κι έτσι κι έγινε σήμερα. Ένα αγγελτήριο με μια φωτογραφία ήταν μπροστά μου μα δεν το είδα. Το προσπέρασα χωρίς να το διακρίνω, παρά το ευδιάκριτο μέγεθός του. Λες και ασυναίσθητα ήθελα να το απωθήσω από το βλέμμα μου, για να προστατεύσω την ψυχική μου διάθεση από τη στενοχώρια.

Κι όμως! Δεν μπορούμε να αποφύγουμε το αναπόφευκτο, την είδηση που θα φτάσει στα αυτιά και θα κυλήσει από τα μάτια. Ένα αγγελτήριο έρχεται τώρα σαν εικόνα στο νου μου και θυμάμαι ό,τι ανάμνηση είχα από αυτή τη φωτογραφία. Σταματώ στην πιο πρόσφατη, τότε, όταν άνοιξα τα μάτια μετά την ανάνηψη κι άρχισα να επανακτώ τις αισθήσεις μου και να επιστρέφω στη ζωή. Ένας από τους ανθρώπους που συνάντησα τότε και μου ευχήθηκε με χαμόγελο καλή ανάρρωση. Ένας καλός άνθρωπος, χαμογελαστός, εξυπηρετικός, πρόθυμος να βοηθήσει και να σου απλώσει το χέρι.

Ένας καλός άνθρωπος, που υπάρχει πλέον σαν ανάμνηση. Σαν μια φιγούρα, πάνω σε έναν καμβά με χρώματα, που θα αρχίσει σιγά σιγά να ξεθωριάζει. 

Ένα αντίο, συγκίνηση και δυο λόγια. Για έναν άνθρωπο καλό, για μία μνήμη. 

Ε.Ψ.